Voor het infrezen van parelmoeren of abalone inlays maak ik gebruik van een dremel met een 0,8 mm downcut frees. Bij mijn eerste gitaar deed ik dat op de standaard manier: een tekening van de inlay wordt op het hout geplakt, en de contouren met een scherp mes in het hout gekerfd. Met de dremel in een voetstuk wordt het materiaal weggefreesd. Dit is een karwei dat veel concentratie vereist, en gemakkelijk fout gaat. Foutjes zijn uiteraard te herstellen (met lijm die gekleurd is met houtstof of inkt in de tint van het hout), maar ik zocht naar een manier om snel, strak en foutloos te frezen. De oplossing die ik heb gevonden is gebruik te maken van een pantograaf.
In de tekening geldt:
- S = volgstift
- P = scharnierpunt + potlood (frees)
- V = vast punt
- A, B, C = scharnierpunt
De 1:4 verhouding ontstaat door de keuze van de positie van de scharnierpunten: VC=1/4 VA en AB=1/4 AS, in mijn geval 10 cm en 40 cm.
Het is eenvoudig in te zien dat elke beweging van punt A (door bewegen van S, met draaipunt V) een 4 x kleinere beweging van punt C tot gevolg heeft, hetzelfde geldt voor de punten S en B (draaipunt A). Omdat P verbonden is met B en C, worden de bewegingen van die punten netjes gevolgd. Ook duidelijk zal zijn dat als potlood en stift verwisseld worden, het apparaat een factor 4 vergroot.
Constructie
Om de montage gemakkelijker te maken, is het stuk CP verschoven, zodat het scharnierpunt niet samenvalt met de ‘pen’. Dit kan ongestraft, als de lengte en richting maar gelijk blijven, en de pen op de oorspronkelijke plaats blijft.
De constructie is zo simpel mogelijk gehouden: de scharnierpunten zijn gemaakt met behulp van verzonken schroeven, de andere kant is getapt om speling te voorkomen, en voorzien van een borgmoer tegen het losdraaien. Een druppeltje olie zorgt ervoor dat alles spelingvrij maar toch soepel beweegt. Er is gebruik gemaakt van materiaal dat ik nog had liggen. Het doorzichtige gedeelte is handig om te zien wat je aan het doen bent.
De dremel bleek erg zwaar in verhouding tot de rest van de constructie, daarom wordt nu gebruik gemaakt van een flexibele verlengas voor de dremel, die veel lichter is. Met behulp van een beugeltje van 2 mm dikte wordt het dremelhulpstuk met zijn eigen moer bevestigd.
Om volledige bewegingsvrijheid te hebben wordt de verlengas met een koord opgehangen aan het plafond. 
Enkele opmerkingen bij de laatste foto (alles loopt recht en parallel, het beeld wordt vertekend doordat de foto van dichtbij is genomen):
- De lengte van de punten die op de grond steunen (de schroef in punt A, het vaste punt en de volgstift) zijn zo gekozen dat alle strips horizontaal lopen.
- Het te frezen deel moet zodanig op hoogte worden gebracht (stukjes triplex oid.) dat het perspex waarin de frees is bevestigd hier horizontaal op rust.
- De dikte van de volgstift zou theoretisch 4x de dikte van de frees moeten zijn (=4×0,8=3,2 mm). Ik heb hem 1,6 mm gemaakt, daardoor worden de uitgefreesde gaten aan alle kanten 0,2 mm ruimer. Hierdoor passen de inlay plus lijm zonder te hard te hoeven drukken.
Het inlaymateriaal (zowel parelmoer als abalone) op deze wijze frezen is bijna onmogelijk: door de grote zijwaartse kracht (door de 4:1 overbrenging 4 x zo sterk) breken de (erg kostbare) 0,8 mm freesjes op het harde materiaal. Dit doe ik dus gewoon met de hand (boortje, figuur- of juwelierszaag en sleutelvijltjes).
Na het frezen moeten de scherpe hoeken nog even met de hand worden uitgestoken.
Hieronder enkele voorbeelden van uit abalone en parelmoer gezaagde inleg, ingefreesd met behulp van de pantograaf.
